Fyrning - ...og hvaš svo?

Umręšan um kvótakerfiš einkennist af hagsmunapoti og žvķ aš menn eru aš reyna aš rugla fólk ķ rżminu.  Menn segja: "Žetta er óréttlįtt kerfi vegna žess aš žaš fį ekki allir aš veiša sem vilja veiša." Žess vegna finnst sumum skynsamlegt aš rķkiš leysi til sķn žessar veišiheimildir en eins og žś viršist fólk ekki spyrja hvaš eigi aš gera svo.  Fólk vill "gagnsęjar reglur sem byggjast ekki eingöngu į žvķ hverjir hafa mesta peninga.".

Upphaf kerfisins mį rekja til žess aš ķ lok įttunda įratugarins žį voru skipin aš verša svo stór og öflug aš žau gįtu aušveldlega veitt allan fiskinn ķ sjónum į tiltölulega skömmum tķma.  Žį var ljóst aš ekki gįtu allir veitt jafn mikiš og žeir vildu veiša.  Sumir myndu žurfa aš hętta rekstri og snśa sér aš öšru.  Spurningin var hvernig ętti aš fara aš žessu sem öllum var ljóst aš yrši mjög sįrsaukafullt ferli um allt land og gęti haft grķšarleg įhrif į heilu byggšarlögin.

Leiširnar voru ķ grundvallaratrišum tvęr: 

a) Stjórnmįlamennirnir myndu dreifa hinum takmörkušu aušlindum sem ķ boši vęru į milli manna į grundvelli einhverra reglna sem klįrt er aš öllum sem ekki fengju nóg aš eigin mati žętti ósanngjarnar (eins og er tilfelliš ķ dag) hversu gagnsęjar sem žęr vęru .

b) Lįta markašinn sjį um skiptinguna.  Sį sem fengi hęsta framlegš śr hverju kķlói af fiski gęti keypt veišiheimildir af žeim sem fengi lakari framlegš og sęi hag sķnum betur borgiš meš žvķ aš selja kvótann en eiga hann.  Žannig myndu veišiheimildirnar smįm saman safnast į hendur žeirra sem gętu lįtiš žęr skila žjóšarbśinu mestum arši.  Hinir yršu aš snśa sér aš öšru.  Į sama hįtt og ķ dęmi a) žykir žeim žetta ósanngjarnt sem ekki fį aš veiša eins mikiš og žeir vilja.  Ķ nśverandi kerfi er hįmark žannig aš einn ašili mį hįmark eiga eitthvaš ķ kringum 10% af kvótanum til aš tryggja dreifingu.  Žaš dregur vissulega śr heildarįbatanum en einhvers stašar veršur aš draga lķnuna og žaš er mikilvęgt aš t.d. 1-2 ašilar geti ekki eignast allan kvótann.

TILFĘRSLA Į KVÓTA

Žaš er mikilvęgt aš žaš sé į hreinu aš viš erum alltaf aš tala um įkvešiš tiltekiš magn af fiski žannig aš ef kķló er flutt milli staša žį missir einhver vinnuna į einum staš um leiš og annar fęr vinnu į öšrum sama ķ hvaša kerfi žaš er. 

ÖNNUR KERFI 

Žetta žżšir aš žegar bśiš er til kerfi viš hlišina į hinu kerfinu, t.d. byggšarkvóti, žį er veriš aš taka vinnu frį einum, stjórnmįlamennirnir seilast ofan ķ krukkuna og rétta Gunnu og Gunnari vinnu sem Jón og Jóna höfšu įšur.  Žaš žżšir aš Jón og Jóna eru fśl ķ staš Gunnu og Gunnars įšur.  Žaš er nefnilega ekki til kerfi sem allir eru sįttir viš og žaš er ekki til neitt gagnsętt kerfi sem hęgt er aš nota.

Į aš deila žessu śt mišaš viš ķbśafjölda?  Žį fęr höfušborgarsvęšiš 70% kvótans auk žess sem Egilstašir fį mesta kvóta į Austfjöršum og Selfoss og Hveragerši stóran hluta kvóta Sunnlendinga.  Er žaš ešlilegt?  Žaš er gagnsętt.

Į aš setja skilyrši um aš žaš sé höfn į stašnum?  Žį fara öll sveitarfélög ķ žį vinnu aš byggja upp svakalegar hafnir hvort sem žörf er į žeim eša ekki.

Į aš miša viš landaš tonn ķ tiltekinni höfn?  Žį fara skip sem eru aš veišum sunnan viš land aš sigla til Vopnafjaršar eša Raufarhafnar meš fiskinn sem kostar mikiš ķ tķma, mannafla, eldsneyti og öšru auk žess sem žaš er óumhverfisvęnt śt frį t.d. olķunotkun og óžarfa skipaumferš.  Auk žess veršur fiskurinn eldri žegar hann kemst į markaš og žvķ fęst lęgra verš fyrir hann.

Réttlįtt kerfi er ekki til.  Nśverandi kerfi er žaš réttlįtasta sem til er žótt erfitt sé.

ŽAŠ SEM MĮ BREYTA 

Hins vegar er full įstęša til aš skoša atriši eins og kvótaleigu og žaš aš einhverjir sem ekki eiga skip eigi kvóta en noti hann ekki sjįlfir.  Žaš er engin įstęša til žess aš viškomandi geti įtt kvóta og full įstęša til aš breyta žeim reglum.  Ég hef hins vegar ekki nęga žekkingu į einstökum "smęrri" žęttum kerfisins til aš geta śtlistaš žaš svo eitthvaš vit sé ķ.

STOFNARNIR 

Įstęša žess aš stofnarnir eru ekki nęgilega stórir er ekki sś hvernig kökunni er skipt heldur aš įkvešiš er aš hafa hana of stóra.  Nęstum allir sjįvarśtvegsrįšherrar ķ gegnum tķšina hafa įkvešiš aš veiša meira en Hafró leggur til.  Ašrar įstęšur geta veriš brottkast, ofveiši į įtu (t.d. lošnu) og fleiri žęttir.  Žaš hvort fyrirtęki A eša fyrirtęki B veišir tiltekinn fisk hefur ekki įhrif į stofnstęrš.  Žar er veriš aš rugla ķ umręšunni.

 AŠ LOKUM

Ég hef engra beinna hagsmuna aš gęta annarra en žeirra aš vera Ķslendingur og gera mér grein fyrir žvķ aš žetta er grķšarlega mikilvęgt mįl fyrir Ķsland og Ķslendinga og žaš er grķšarlega mikilvęgt aš žetta kerfi verši ekki eyšilagt ķ popślisma.


mbl.is Segja fyrningu ašför aš 32 žśsund fjölskyldum
Tilkynna um óvišeigandi tengingu viš frétt

« Sķšasta fęrsla | Nęsta fęrsla »

Athugasemdir

1 Smįmynd: Runólfur Jónatan Hauksson

Žegar kvótakerfiš var sett į žį virkaši žaš. Ef žś nįšir ekki aš veiša 90% af kvótanum žķnum žį varstu skertur, gott mįl. Skeršingin kom til endurśthlutunar į nęsta fiskveišiįri. Svo var leyft aš byrja aš braska meš kerfiš. Žį fór dęmiš aš lķta verr śt. Og ekki lagašist žaš žegar hęgt var aš vešsetja kvótann. Manni hefur skilist aš ķ dag sé um 80% af kvótanum botn vešsettur og rśmlega žaš. Žetta fķna kerfi sem žś talar um kemur ķ veg fyrir endurnżjun ķ žessari atvinnugrein. Nś gengur kvótinn ķ erfšir og nokkuš vķst aš žessi fįu fyrirtęki sem ~eiga~ megniš af kvóta žjóšarinnar eiga eftir aš splundrast žegar kemur aš žrišju kynslóšinni.

Runólfur Jónatan Hauksson, 22.4.2009 kl. 23:22

2 identicon

Ég hef aldrei sett mig inn ķ žessi kvótamįl en ég held aš almenningur hafi įtt erfitt meš aš sętta sig viš hvernig kvótinn var mešhöndlašur ķ t.d. skilnašar- og erfšamįlum.  Mašur heyrši um žaš rętt aš börn erfšu kvóta og eiginkonur kvótakónga gengju śt śr hjónaböndum meš kvóta.  Žaš er erfitt aš sjį sanngirnina ķ žvķ aš sonur śtgeršareiganda sem aldrei hefur stigiš fęti um borš ķ skip erfi hluta af einni dżrmętustu aušlind ķslendinga į mešan sonur žinn og sonur minn fį ekki neitt.  Eins hlżtur fólk aš setja spurningamerki viš žaš aš einhver sem varla žekkir muninn į steinbķt og ufsa sé allt ķ einu oršinn umfangsmikill kvótaeigandi vegna žess aš viškomandi giftist einhverjum og skildi viš viškomandi. Ég geri mér grein fyrir žvķ aš žetta eru kannski engin ašalatriši en žetta samt grefur undan trśveršugleika ef rétt er.

Haraldur (IP-tala skrįš) 22.4.2009 kl. 23:28

3 Smįmynd: Siguršur Viktor Ślfarsson

Žaš viršast allir sammįla žvķ aš žeir sem ekki eiga skip hafi ekkert viš kvóta aš gera.  Žvķ er ešlilegt aš viškomandi selji kvótann innan einhvers tilskilins tķma annars afskrifist hann aš hluta eša öllu leyti.  Žetta er allt annaš en fyrningarleišin og žaš aš stjórnmįlamennirnir fįi aš śthluta kvótanum (sem ķ raunveruleikanum žżšir dreifa honum til vina sinna).

Ef sonur einhvers erfir kvóta žį er žaš vegna žess aš foreldrar hans keyptu kvóta fyrir peningana sķna sem žeir hefšu annars notaš ķ eitthvaš annaš.  Ef ég kaupi hśs žį erfa börnin mķn hśsiš.  Ef ég kaupi kvóta žį erfa žau kvótann.  Žaš er ešlilegt.  Séu žau ekkert ķ śtgerš vķsa ég ķ efri mįlsgreinina.

Mér finnst ekkert óešlilegt aš hęgt sé aš vešsetja kvótann.  Žaš ętti aš aušvelda nżjum ašilum aš kaupa sér kvóta og hefja śtgerš.  Sķšan ef žeir fara į hausinn žį missa žeir kvótann til bankans.  Banki er ekki śtgerš og ętti žvķ aš vera skyldugur til aš setja kvótann į markaš og selja hann žar innan tilskilins tķma annars afskrifist hann.

Siguršur Viktor Ślfarsson, 23.4.2009 kl. 10:54

4 identicon

Ég vil taka fram aš ég žekki afskaplega lķtiš til žessa kerfis og hef žvķ spurningar auk athugasemda.

Žaš sem ég var aš vķsa til ķ sambandi viš erfša og skilnašarmįl eru śthlutašar aflaheimidlir, ekki heimildir sem eru keyptar į sķšari įrum. Ég sé ķ fréttinni sem fylgir greinninni aš ķ dag standi bara 10% eftir af śthlutušum aflaheimildum en 90% hafi gengiš kaupum og sölum. Var žį veriš aš śthluta til réttra ašila ķ byrjun? Margir žeir sem fengu kvóta upphaflega seldu hann fljótlega og lifa góšu lķfi žaš sem eftir er ęvinnar.  Svona tölur eins og 32000 heimili hljómar svona svolķtiš eins og leikur aš tölum. Žaš er ķ žessu eins og öšru aš aušurinn safnast į hendur sįrafįrra einstaklinga og žaš er venjulega žetta 1% sem į um eša yfir 50% af veršmętunum. Langflestir eru meš óverulega hagsmuni tengdan žessum kvóta.

Hvernig var stašiš aš innleišingu kvótakerfisins eins og viš žekkjum žaš ķ dag ž.e. hverjir śthlutušu kvótanum og til hverra. Voru žaš stjórnmįlamennirnir sem žś ekki treystir eša voru žaš einhverjir ašrir?

Varšandi vešsetningar žį er žaš ekkert skrķtiš aš žjóš sem hefur lent ķ žeim hremmingum sem viš ķslendingar höfum lent ķ sé hrędd viš allar žessar vešsetningar. Žjóšin į grķšarlega mikiš undir fiskveišum og höfum ešlilega įhyggjur af žvķ hverjir eignist kvótann etc. og žvķ žurfa reglur varšandi vešsetningar aš vera vel ķgrundašar. Ekki viljum viš missa žessa dżrmętu ašulind ķ hendur ašila sem sjį mįliš ekki ķ samhengi viš žjóšarhagsmuni.  Svo finnst mér spurning hvort rétt sé aš lķta į fiskistofna ķ ķslenskri landhelgi sem fasteign en žaš er önnur saga.

Haraldur (IP-tala skrįš) 23.4.2009 kl. 13:11

5 Smįmynd: Siguršur Viktor Ślfarsson

Žaš hvort stašiš var rétt eša rangt aš śtdeilingunni fyrir 25 įrum sķšan er sagnfręši en ekki žaš sem skiptir mįli ķ dag žar sem 90% kvótans er nś ķ eigu einhverra annarra sem hafa keypt hann dżrum dómum.

Žaš er hįmark į kvótanum aš eitt fyrirtęki mį ekki eiga meira en einhvers stašar ķ kringum 10% til aš tryggja dreifša eignarašild.

Hvaš vešsetningarnar įhręrir žį žarf aš setja reglur um aš žeir sem ekki eiga skip ķ rekstri hafi 6-12 mįnuši til aš selja kvótann til einhverra sem eiga skip ķ rekstri.  Sķšan mętti segja aš ef eigendur kvótans nį ekki aš veiša 90% kvótans aš mešaltali į 3-4 įrum žį žurfi žeir aš selja hann lķka.  Žannig vęri bśiš aš tryggja töluvert framboš į kvóta į markaši sem gęfi nżlišum möguleika į aš koma inn ķ greinina.  Einnig tryggši ešlilegt framboš ešlilegt verš.

Siguršur Viktor Ślfarsson, 24.4.2009 kl. 11:40

Bęta viš athugasemd

Ekki er lengur hęgt aš skrifa athugasemdir viš fęrsluna, žar sem tķmamörk į athugasemdir eru lišin.

Innskrįning

Ath. Vinsamlegast kveikiš į Javascript til aš hefja innskrįningu.

Hafšu samband