Eina leiðin er að losna við verðbólguna

Eina leiðin til að losna við verðtrygginguna er að losna við verðbólguna.  Óverðtryggð lán hafa verið í boði á Íslandi mjög lengi en fáir nýtt sér þau.  Ástæða þess er sú að verðbólgusveiflurnar á Íslandi hafa alltaf verið svo miklar að lánveitendur hafa orðið að hafa vexti óverðtryggðra lána mjög háa þar sem óvissan er svo mikil og vextirnir gera ráð fyrir meðaltalsverðbólgu yfir lánstímann.

Ef verðtryggingin verður afnumin þá verða eingöngu í boði óverðtryggð lán með háum vöxtum.  Verðbólga í Evrópu hefur verið undir 5% lengi.  Þess vegna eru vextir af lánum þar mun lægri.  Vextir á Íslandi munu ekki lækka við það að verðtryggingin verði afnumin.

Það sem mun hins vegar gerast er að þeir, sem hafa af fyrirhyggju lagt til hliðar fé í sparnað í stað þess að eyða því öllu strax, munu horfa á sparnaðinn sinn brenna upp því verðtryggingin mun alltaf verða afnumin bæði af sparnaði og skuldum.  Hún verður aldrei einungis afnumin öðru megin.  Þar mun verulega draga úr hvata til sparnaðar sem er mjög neikvætt skref fyrir íslenskt þjóðfélag.

Eina leiðin til að losna við verðtrygginguna er að losna við verðbólguna.  Ef verðbólga á Íslandi verður undir 4-5% í 15-20 ár þá munu vextir á óverðtryggðum lánum verða samkeppnishæfir.

Að afnema verðtrygginguna er draumsýn sem virkar ekki.  Hins vegar er fræðilegur möguleiki að skrúfa hana niður að raungildi með því að ríkið, sem aðallánveitandi landsmanna, greiði inn á lán fólks og borgi þannig niður verðtryggingu undanfarins árs.  Þarna erum við að tala um 20% leiðin sem Framsókn og Tryggvi Þór Herbertsson lögðu fram fyrir kosningar.  Ríkisstjórnin hefur talað þá leið út af borðinu með þeim rökum að hún sé of dýr.

Við verðum því líklega bara að borga af þeim lánum sem við tókum samkvæmt þeim skilmálum sem við skrifuðum undir.  Þeir sem höfðu rænu á því að borga niður lánin sín í góðærinu í stað þess að auka þau gera eitthvað skemmtilegra við peningana sína - enda eiga þeir það skilið.

Vilja afnema verðtryggingu og leiðrétta lán

Athugasemdir

[Þorsteinn Yngvi (IP-tala skráð) 18.5.2009 kl. 22:33]

Já og nei - þetta er ekki alveg svona einfalt.

Eignabruninn eða tilfærsla frá sparendum til skuldara verður vissulega einhver, en í óverðtryggðu umhverfi værirðu líka með breytilega vexti þannig að til skamms tíma væri um að ræða eignabruna - en til langs tíma ætti hann ekki að verða mikill.

Til þess að halda verðbólgu undir 4-5% þarftu að hafa stöðugleika í myntinni. Það er alveg ljóst að verðbólgumarkmið sett á seðlabankann, þýðir í raun að þeir eiga að halda gengi krónunnar á ákveðnu bili.

Um leið og þú ferð að gera það siturðu uppi með möguleika á spekkjúleisjón, þ.e. að menn sjá einhver þanmörk sem þeir vita að SÍ verður að styðja við og þá myndast þar áhætta sem menn leika gegn.

Sjáðu hvað gerðist þegar ákveðið var að fara í Álverið á Reyðarfirði og Kárahnjúka. Þá varð það vitað hvenær ætti að keyra alla milljarðana inn í hagkerfið  og hvenær ætti að hætta því. Menn vita þ.v. að gengið mun styrkjast á þeim tíma þegar verið er að selja erlenda gjaldeyrinn í löngum bunum hér innanlands. Svo vita menn nákvæmlega hvenær framkvæmdirnar hætta. Hvað þýðir það? Jú - að þá mun gengið falla/hrynja. Það er nákvæmlega það sem gerðist. Þetta er klárlega ein af orsökum efnahagshrunsins, aðrar voru auðvitað fáráðnlegur ríkisrekstur og fleira og fleira. Ásamt og með Seðlabanka sem gat ekki virkað sem lánveitandi til þrautavara. 

Núna stöndum við frammi fyrir því að menn eru að ráðgera að setja 400 milljarða í framkvæmdir tengdar álverum (frumframleiðslu), Seðlabankinn er ekki stöndugur nú frekar en fyrri daginn. Ertu farinn að sjá mynstur?

Við verðum að fá aukna úrvinnslu hingað heim og aukna þjónustu til að draga úr hagsveiflum.

Ég held raunar að það sé lítil sem engin tenging milli verðtryggingarinnar eigna og skuldamegin. Það er - þeir sem raunverulega eru að spara og þekkja peninga, þeir eru ekki að sætta sig við "verðtryggt + x%" Þeir eru að spila meira með eitthvað sem skilar þeim hærri ávöxtun. Hinir sem ekki eru jafnmikið að spá í þetta - þeir munu bara setja peningana inn á þá bankabók sem þeim líst best á, burtséð frá verðtryggingunni. Í besta falli gæti afnám verðtryggingarinnar kennt sparendum enn betur að fylgjast með peningunum sínum.

Við erum raunar að díla við fleira helvíti skítlegt frá bönkunum, þeir verðtryggðu lánin sín og gerðu vextina líka breytilega. Þannig að þeir eru tryggðir í bak og fyrir. 

[Sævar Finnbogason, 19.5.2009 kl. 00:17]

Því miður er okkar örsmái-gjaldmiðill risavaxið vandamál.

Það sýnir sig hvað best í því að við skulum vera með þessa verðtryggingu enn í dag. Það er hárrétt sem þú segir að vextir munu ekki lækka við að afnema verðtryggingu, það sem hinsvegar mun gerast er að bæði lántakendur og lánveitendur munu deila með sér ábyrgðinni á annann hátt. Þetta mun leiða til ábyrgari lánastarfsemi. Það hefði aldrei verið tekin þessi staða gegn krónunni af bönkunum sjálfum ef verðtryggingin hefði ekki verið til staðar.

Annað sem mér fynnst þú skauta yfir eins og margir gera er að raunkostnaður af lánum fólks myndi ekki verða hærri þó verðtryggin hyrfi og af hverju? eftirspurn eftir fjármagni myndi stýra verði ásamt framboði. Hinsvegar hafa lánveitendur síður vilja lána fólki óverðtryggt nema til skamms tíma. Eg endurtek lánveitendur hafa viljað lána verðtryggt til lengri tíma því þeir færa þannig verðrýrnunraáhættuna yfir á lánþegan. Hinsvegar hafa þeir að sjálfsögðu lánað skemmri lán óverðtryggð og á HÁUM vöxtum.

Svo verður þú að hafa í huga að bankar hafa nú ekki beinlínis hvatt fólk í verðtryggðan sparnað hingað til. Fólk hefur verði góðglatt með að fjárfesta í peningamarkaðssjóðum og óverðtryggðum hávaxtabókum og alskins öðrum lausnum.

SVO þegar fólk getur farið að spara eftir að verðtryggingarklafinn er farinn mun það bara leyta að bestu kjörum og bankarnir lána þá peninga svo aftur út á hærri vöxtum eins og allstaðar er gert.

EN við munum samt lifa við tiltölulega hátt vaxtastig á meðan við höfum krónuna ÞAÐ ER ÖRUGGT