Tökum einhliða upp Evru

Í dag þegar flæði fjármagns er jafn mikið milli landa og raun ber vitni er útilokað að ná stöðugleika með jafn lítilli mynt og íslenska krónan er.  Hún einfaldlega skoppar eins og korktappi úti á rúmsjó, er há fyrir hádegi og lág eftir hádegi allt eftir því hvað er að gerast á markaði þá og þá stundina.  Þetta getur ekki gengið til lengdar fyrir íslenskt samfélag.  Seðlabankinn hefur mjög lítil áhrif á þetta því áhrif utanaðkomandi afla eru svo sterk.

Hvað er þá til ráða.  Ég segi að við eigum að taka upp Evru einhliða.  Fyrir því liggja nokkrar ástæður:

1) Gengið hættir að hoppa og skoppa á öldum hins alþjóðlega fjármálahafs sem mun hafa mjög jákvæð áhrif á stöðugleika á Íslandi.  Það aftur gerir það að verkum að fólk og fyrirtæki á auðveldar með að gera áætlanir í fjármálum sem gerir aðilum færi á að takast á hendur stærri verkefni.

2) Með því að taka Evruna upp einhliða þurfum við ekki að ganga í ESB.  Með því að ganga í ESB lækka tollar innan ESB-svæðisins en á móti kemur að tollar og hindranir aukast gagnvart löndum utan ESB.  Í dag er Evrópa okkar aðalmarkaður.  Evrópa er pínulítil á alþjóðlegan mælikvarða og eftir 20 ár gætu okkar aðalmarkaðir auðveldlega verið orðnir Bandaríkin, Kína eða Indland.  Við eigum því ekki að loka okkur inni í ESB.  Við fengum megnið af kostum aðildar í gegnum EES samninginn og eigum að mjólka hann sem lengst.

3)  Við erum að horfa langt fram í tímann.  Áratugi.  Á næstu árum og áratugum munu verða miklar breytingar í heiminum.  Siglinga- og flugleiðir yfir pólinn til Asíu munu að öllum líkindum opnast og viðskipti við Asíulönd eins og Indland og Kína aukast til muna.  Þá munu Íslendingar hugsanlega geta nýtt sér það að vera miðsvæðis milli Evrópu, Ameríku og Asíu (sé siglt/flogið yfir pólinn) og þannig verið í lykilstöðu þegar kemur að viðskiptum.  Við gætum því hæglega viljað bakka út úr Evrunni og tengjast einhverri allt annarri mynt eftir 20-40 ár og það er mun einfaldara ef við erum utan ESB og getum þá einhliða skipt Evrunni út fyrir aðra mynt.

4) Gallinn er hins vegar sá að ef við tökum Evruna upp einhliða þá höfum við enga aðkomu að stjórn á peningamálastefnu Seðlabanka Evrópu.  Ég leyfi mér að draga það verulega í efa hversu mikið vægi 300 þús. manna hagkerfi á Íslandi hefði á peningamálastefnu Evrópu þótt við værum við borðið þar sem ákvarðanir væru teknar.  Vægi okkar á evrópskum peningamarkaði er afarlítið og því tel ég að þau áhrif sem við hefðum við borðið hjá Seðlabanka Evrópu væru mun minni heldur en það áhrif sem við höfum ef við getum einfaldlega stjórnað þessu sjálf og hreinlega skipt um mynt eftir einhverja áratugi ef við teljum það henta okkur.

5) Oft er talað um að verðlag breytist við upptöku Evrunnar.  Ég hef ekki mikla trú á því.  Hugsanlega lagast það eitthvað þar sem gengissveiflur verða minni en verð ræðst fyrst og fremst af eftirspurn.  Þess vegna er verð á vörum mun hærra í hverfum ríkra um heim allan en í fátækrahverfunum.  Þar er það ekki myntin sem máli skiptir heldur efnahagurinn.  Við erum rík þjóð, getum borgað hátt verð og munum því líklega gera það áfram meðan sala á flatskjám og Range Roverum verður jafn mikil og raun ber vitni.

Lausafjárkreppan markar tímamót segir forstöðumaður Greiningardeildar LÍ

Athugasemdir

[Rósa Rut (IP-tala skráð) 19.9.2007 kl. 10:05]

Blessaður, hér í Frakklandi er sú staðreind að eftir að evran var tekin upp fyrir um 6 árum síðan hafa orðið gífurlegar verðhækkanir á öllu, hvort sem er stórir og dýrir hlutir eins og hús og bílar eða littlir eins og kaffibolli á verönd kaffihúss.

Centímur sem í dag eru lítils virði og ekki margt hægt að fá fyrir jafngilda upphæð í frönkum sem var mun meira virði.

Ég er einmitt ekki að sjá að þróunin verði önnur á Íslandi og verð muni rjúka upp úr öllu valdi, samanber íslensku gengisbreytinguna á áttunda áratugnum.