Flottastur!!!

Það verður ekki af Óla skafið að hann er réttur maður á réttum stað í þessu starfi.  Mikið djö... er hann að standa sig vel!

Forseti Íslands heldur fyrirlestur í Harvard

Rétt hjá Ahmadinejad en...

Þetta  er hárrétt hjá Ahmadinejad að kjarnorkusprengjan er úreld í nútímastjórnmálum milli ríkja.  Við vitum það mikið um hana að enginn vill vera sá í sögunni sem tók þá ákvörðun að beita henni...nema hugsanlega hryðjuverkamenn sem sáu ekkert athugavert við að fljúga tveim fullum farþegaþotum á hús.

Því ættu ríki heims að sjá sóma sinn í því að losa sig við þennan óskapnað sem kjarnorkusprengjan er.  Það er hins vegar einungis spurning um tíma hvenær hryðjuverkamenn komast yfir eitthvað slíkt vopn og gera eitthvað verulegt af sér.  Þeir þurfa ekki að axla ábyrgðina eftir á eða lifa á almenningsáliti í næstu kosningum. 

Spurning í hvorum hópnum Ahmadinejad er...?

Rice gagnrýnir Ahmadinejad

Tökum einhliða upp Evru

Í dag þegar flæði fjármagns er jafn mikið milli landa og raun ber vitni er útilokað að ná stöðugleika með jafn lítilli mynt og íslenska krónan er.  Hún einfaldlega skoppar eins og korktappi úti á rúmsjó, er há fyrir hádegi og lág eftir hádegi allt eftir því hvað er að gerast á markaði þá og þá stundina.  Þetta getur ekki gengið til lengdar fyrir íslenskt samfélag.  Seðlabankinn hefur mjög lítil áhrif á þetta því áhrif utanaðkomandi afla eru svo sterk.

Hvað er þá til ráða.  Ég segi að við eigum að taka upp Evru einhliða.  Fyrir því liggja nokkrar ástæður:

1) Gengið hættir að hoppa og skoppa á öldum hins alþjóðlega fjármálahafs sem mun hafa mjög jákvæð áhrif á stöðugleika á Íslandi.  Það aftur gerir það að verkum að fólk og fyrirtæki á auðveldar með að gera áætlanir í fjármálum sem gerir aðilum færi á að takast á hendur stærri verkefni.

2) Með því að taka Evruna upp einhliða þurfum við ekki að ganga í ESB.  Með því að ganga í ESB lækka tollar innan ESB-svæðisins en á móti kemur að tollar og hindranir aukast gagnvart löndum utan ESB.  Í dag er Evrópa okkar aðalmarkaður.  Evrópa er pínulítil á alþjóðlegan mælikvarða og eftir 20 ár gætu okkar aðalmarkaðir auðveldlega verið orðnir Bandaríkin, Kína eða Indland.  Við eigum því ekki að loka okkur inni í ESB.  Við fengum megnið af kostum aðildar í gegnum EES samninginn og eigum að mjólka hann sem lengst.

3)  Við erum að horfa langt fram í tímann.  Áratugi.  Á næstu árum og áratugum munu verða miklar breytingar í heiminum.  Siglinga- og flugleiðir yfir pólinn til Asíu munu að öllum líkindum opnast og viðskipti við Asíulönd eins og Indland og Kína aukast til muna.  Þá munu Íslendingar hugsanlega geta nýtt sér það að vera miðsvæðis milli Evrópu, Ameríku og Asíu (sé siglt/flogið yfir pólinn) og þannig verið í lykilstöðu þegar kemur að viðskiptum.  Við gætum því hæglega viljað bakka út úr Evrunni og tengjast einhverri allt annarri mynt eftir 20-40 ár og það er mun einfaldara ef við erum utan ESB og getum þá einhliða skipt Evrunni út fyrir aðra mynt.

4) Gallinn er hins vegar sá að ef við tökum Evruna upp einhliða þá höfum við enga aðkomu að stjórn á peningamálastefnu Seðlabanka Evrópu.  Ég leyfi mér að draga það verulega í efa hversu mikið vægi 300 þús. manna hagkerfi á Íslandi hefði á peningamálastefnu Evrópu þótt við værum við borðið þar sem ákvarðanir væru teknar.  Vægi okkar á evrópskum peningamarkaði er afarlítið og því tel ég að þau áhrif sem við hefðum við borðið hjá Seðlabanka Evrópu væru mun minni heldur en það áhrif sem við höfum ef við getum einfaldlega stjórnað þessu sjálf og hreinlega skipt um mynt eftir einhverja áratugi ef við teljum það henta okkur.

5) Oft er talað um að verðlag breytist við upptöku Evrunnar.  Ég hef ekki mikla trú á því.  Hugsanlega lagast það eitthvað þar sem gengissveiflur verða minni en verð ræðst fyrst og fremst af eftirspurn.  Þess vegna er verð á vörum mun hærra í hverfum ríkra um heim allan en í fátækrahverfunum.  Þar er það ekki myntin sem máli skiptir heldur efnahagurinn.  Við erum rík þjóð, getum borgað hátt verð og munum því líklega gera það áfram meðan sala á flatskjám og Range Roverum verður jafn mikil og raun ber vitni.

Lausafjárkreppan markar tímamót segir forstöðumaður Greiningardeildar LÍ

Of mikill starfsaldursmunur

Það er ekkert sem segir að kennari með 15 ára starfsaldur sé betri kennari en einhver með 5 ára starfsaldur.  Það er hægt að rökstyðja að kennari sé að ná fullri kennsluhæfni fyrstu 5 árin eða svo en eftir það er gæði kennarans fyrst og fremst bundin við einstaklinginn.  Því er óeðlilegt að nota lágan starfsaldur til að halda niðri launum kennara.  Kennari á því að vera kominn á full starfsaldurslaun eftir 5 ára kennslu.

Hins vegar á hver skólastjóri að fá t.d. 3% af heildarlaunakostnaði síns skóla til umráða og geta dreift því milli sinna starfsmanna eins og honum sýnist í formi "fastrar greiðslu" sem kæmi til viðbótar mánaðarlaunum.  Á almennum vinnumarkaði hefur framkvæmdastjórinn vald til að umbuna góðum starfsmönnum og sá sveigjanleiki þarf að komast inn í kjarasamninga ríkisins.  Þarna þurfa samningsaðilar að treysta dómgreind skólastjóranna.  Sumir skólastjórar munu ekki standa undir því en langflestir munu standa undir því.  Það eru líka framkvæmdastjórar á almennum vinnumarkaði sem ekki standa undir því og missa allt besta fólkið yfir til betri stjórnenda.  Það sama mun gerast í skólunum.  Þetta er lykilbreyting ef ríkisstarfsfólk vill færast nær almennum markaði í launum.

Starfsaldur hefur minni áhrif á laun kennara á Íslandi en í OECD ríkjunum

Þrjár ástæður sem hjálpa til...

1) Fyrirtæki greiða 8% í lífeyrissjóð starfsmanna á almennum markaði en ríki og sveitarfélög greiða 11,5%.  Þar liggja 3,5%.

2) Í kjarasamningum opinberra starfsmanna er áminningarferli og andmælaréttur sem gerir að það verkum að ekki er hægt að reka þá sem ekki standa sig.  Þeir mæta með lögfræðinga stéttarfélagsins til að andmæla áminningunni sem er mjög erfitt að eiga við þar sem sönnunarbirgði er oft erfið.  Það greiðir enginn starfsmanni sem hann getur ekki sagt upp há laun.  Ef þú greiðir einhverjum há laun þá verður þú að geta losað þig við hann ef hann stendur sig ekki.  Annars situr þú bara upp með starfsmanninn óhæfan á háum launum.

3) Kjarasamningarnir eru ekki nægilega sveigjanlegir.  Forstöðumenn geta ekki greitt duglegu fólki hærri laun en fólki sem ekki er jafn duglegt því einhvern tímann tókst þeim lötu að setja "sömu laun fyrir sama starf" inn í samninga.  Það gerir það að verkum að allir eru á jafn lágum launum og sveigjanleikinn er bundinn í breytur eins og starfsaldur, lífaldur o.fl. sem hefur oft engin áhrif á afköst.

Allt að 30% launamunur

Eins dauði er annars brauð

Framleiðsla á etanóli úr þessu trjáafgöngum í Svíþjóð er hið besta mál.

Það sama er hins vegar ekki hægt að segja um framleiðsluna úr maís.  Maís er grunnfæðutegund margra fátækustu þjóðfélaga heims.  Aukin notkun þess til etanólframleiðslu í Bandaríkjunum eykur eftirspurn eftir maís á heimsmarkaði og hækkar því verðið.  Þetta gerir það að verkum að þetta fátæka fólk mun ekki hafa efni á þessari grunnfæðutegund og eru afleiðingarnar ófyrirséðar.

Þótt þetta sé umhverfisvænt hvað snertir útblástur er það ekki umhverfisvænt hvað snertir ofangreind samfélög.

Það er vandlifað í þessum heimi...

Heyra „bensínstöðvar“ brátt sögunni til?

OR hf. - Mjög gott mál

OR er nú sameignarfélag (sf.).

Úr 2. gr. laga um sameignarfélög 50/2007: "...þar sem allir félagsmenn bera beina, óskipta og ótakmarkaða ábyrgð á skuldbindingum félagsins."

Það eru tvær meginástæður fyrir því að mikilvægt er að gera OR að hlutafélagi:

a) OR er nú sameignarfélag (sf.). Það þýðir að allir eigendur bera jafna og ótakmarkaða ábyrgð burtséð frá eignarhlut s.b. tilvitnun hér að ofan. Það þýðir að Borgarbyggð sem á 1% ber jafnmikla ábyrgð og Reykjavíkurborg sem á 94%. Sem aftur veldur því að fulltrúar í stjórn Borgarbyggðar hafa neitunarvald varðandi allar framkvæmdir OR þrátt fyrir að eiga bara 1% í félaginu. Ef Borgarbyggð vildi setja pressu á Reykjavíkurborg vegna einhvers máls gæti sveitarfélagið hæglega gert það í gegnum eignarhlut þess í OR og hreinlega stöðvað skuldbindingar OR þangað til Reykjavíkurborg gerði það sem Borgarbyggð vildi. Þetta er möguleiki nú meðan OR er sameignarfélag.

Í hlutafélagi er vægi atkvæða í jöfnu hlutfalli við eign í fyrirtækinu.

b) Í sameignarfyrirtæki bera allir eigendur fulla ábyrgð á öllum skuldbindingum félagsins. Í hlutafélagi er ekki hægt að ganga að eigendum þótt félagið skuldbindi sig og standi síðan ekki í skilum. Þetta þýðir að þegar OR tekur milljarða króna lán t.d. til virkjanagerðar, gangast eigendur sameignarfélags í ábyrgð fyrir lánin að fullu og það er hægt að ganga að þeim sé ekki til fyrir lánunum. Í hlutafélagi bera eigendur (sveitarfélögin og íbúar þeirra) ekki þessa ábyrgð heldur fyrirtækið sjálft. Fari fyrirtækið á hausinn er ekki hægt að ganga að eigendunum.

Það er því mjög jákvætt skref fyrir fyrirtækið og eigendur þess að breyta OR í hlutafélag.

Það er síðan allt önnur umræða og allt annað mál hvort skipta eigi um eigendur fyrirtækisins.

Stefnt að því að breyta OR í hlutafélag

Þarf lög um FIT-greiðslur?

Til hvers þarf lög um FIT-greiðslur?  Er það ekki bara hluti af þjónustuframboði bankans hvernig hann tekur á þeim málum og eðlilegt í samkeppnisumhverfi að bankarnir taki á því hver með sínum hætti?

Einhver banki gæti sérhæft sig í sveigjanlegum yfirdráttarheimildum eða sérhæft sig í því að láta fólk ekki þurfa að greiða FIT-kostnað sem lið í sinni markaðssetningu.  Má hann það ekki?

Úttekt á lögum um viðskipti neytenda og banka

Skriðan komin af stað...

Fyrst leikskólarnir, nú frístundaheimilin... Hverjir koma næst?  Hvernig ætlar Reykjavíkurborg að leysa þetta mál varanlega?

Óskað eftir því að greiddar verði sérstakar álagsgreiðslur á frístundaheimilum

Á að lækka verð á áfengi???

Í Blaðinu í dag er fjallað um það hvort eigi að lækka verð á áfengi í samræmi við það sem það er í Evrópu.  Þingmenn úr öllum flokkum eru að leggja fram þetta frumvarp og telja það vera í nafni frelsisins og þess að neyslustýringin sé úreld.

Áfengisneysla á Íslandi minnst á Norðurlöndum - Tilviljun?

Meðfylgjandi er tafla yfir neyslu á hreinum vínanda á Norðurlöndunum árið 2004.  Á henni sést að neysla Íslendinga á áfengi er minnst allra Norðurlanda.  Er það tilviljun?  Viljum við breyta því?

Í annarri færslu fór ég yfir það hversu núverandi stefna varðandi áfengi er að virka frá markaðslegu sjónarmiði, þ.e. þegar ætlunin er að af-markaðssetja vöru.

Ekki venjuleg neysluvara 

Ég er ekki sannfærður.  Áfengi er ekki nauðsynjavara heldur lúxusvara sem fólk velur hvort það neytir eða ekki.  Þetta er engin venjuleg vara.  Þetta er vara sem sannarlega er að hafa önnur áhrif á samfélagið en venjulegar neysluvörur s.s. tómatar, húsgögn eða súkkulaði. Um það er ekki deilt.

Hagfræðikenningar

Allar hagfræðikenningar segja að hækkað verð leiði til minni neyslu nema þegar um er að ræða nauðsynjavöru sem neytandinn getur ekki verið án.   Mér þætti persónulega ágætt að fá léttvín og bjór á betra verði en tel að við séum að fórna meiri hagsmunum fyrir minni með því að lækka verð á áfengi eða draga úr þeirri stefnu sem við höfum fylgt undanfarna áratugi.

Ferðaþjónustan

Ein rökin eru þau að þetta sé nauðsynlegt til að tryggja samkeppnishæfni ferðaþjónustunnar.  Fjöldi ferðamanna hefur aukist verulega á hverju ári undanfarin tuttugu ár og eru núna orðnir töluvert fleiri árlega en sem nemur fjölda landsmanna.  Það er rétt að þetta hefur verið óánægjuvaldur erlendra ferðamanna í gegnum tíðina en mér hefur ekki sýnst það vera að hafa rauneruleg áhrif á það hvort fólk kemur til Íslands eða ekki.  Ferðamönnum fer sífellt fjölgandi.